انواع زگیل

زگیل‌ یک زائده‌ پوستی است که از تماس مستقیم پوست با نوعی ویروس به نام ویروس پاپیلومای انسانی HPV ایجاد می‌شود. تاکنون بیش از ۱۵۰ نوع ویروس HPV شناخته شده است که با شماره‌گذاری نام‌گذاری شده‌اند. همه این ویروس‌ها ایجاد زگیل نمی‌کنند. این ویروس به خارجی‌ترین لایه‌ی پوست یعنی اپیدرم حمله می‌کند و باعث رشد غیر‌عادی و سریع سلول‌های پوست می‌شود.

نحوه انتقال ویروس HPV

ویروس HPV از طریق بریدگی، زخم یا خراشیدگی روی پوست می‌باشد که به داخل پوست نفوذ می‌کند و باعث تشکیل زگیل در آن ناحیه می‌شود. از زمانی که ویروس وارد پوست می‌شود تا زمان پدیدار شدن زگیل پوستی ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
برخی از مشکلات پوستی ممکن است ظاهری شبیه به زگیل داشته باشند از جمله: برخی از انواع سرطان پوست، میخچه، تگ‌های پوستی (زوائد گوشتی پوست) و برخی زائده‌های غیر سرطانی پوست.

شیوع زگیل

به طور کلی، زگیل‌ها در میان افراد مسن کمتر شایع هستند و در اکثر موارد کودکان و جوانان به زگیل مبتلا می‌شوند. از هر سه کودک و نوجوان یک نفر به زگیل مبتلا می‌شود ولی در بزرگسالان فقط ۳ تا ۵ درصد به زگیل مبتلا می‌شوند که دلیل آن بهبود سیستم ایمنی بدن با گذشت زمان در برابر این ویروس است. برخی از مردم به علت ضعف ايمنی اختصاصی نسبت به اين ويروس بيشتر به زگيل مبتلا می‌شوند. همچنين بيمارانی كه سيستم ايمنی ضعيفی دارند مانند بیمارانی که پیوند کلیه انجام داده‌اند و با تحت درمان‌های ضعیف‌کننده سیستم ایمنی هستند بيشتر مستعد عفونت با ويروس‌های زگيل هستند.

ظاهر زگیل

ظاهر يک زگيل بستگی به محل پيدايش آن و ضخامت پوست ناحیه دارد. زگيل‌ها معمولا هم‌رنگ پوست بوده و در لمس زبر و ناصاف هستند ولی ممکن است در پوست‌های خیلی روشن صورتی باشند و در پوست‌های گندمی تيره. نقاط سیاه کوچکی که در روی زگیل‌ها دیده می‌شود به علت لخته خون در سر مویرگ‌های درون زگیل می‌باشد.

شکل 1 علائم ظاهری زگیل

انواع زگيل كدام است؟

زگيل‌ها انواع مختلفی دارند كه عبارتند از:

1. زگيل‌های معمولی
2. زگيل‌های كف پا
3. زگيل‌های مسطح
4. زگیل‌های نخی
5. زگیل‌های زیر ناخنی
6. زگيل‌های تناسلی

شکل 2 انواع زگیل

زگیل‌های معمولی

این زگیل‌ها به صورت تکی یا به صورت دسته‌جمعی رشد می‌کنند و در هر ناحیه از بدن ممکن است ایجاد شوند اما اکثرا روی پوست دست دیده می‌شوند. این زگیل‌ها بافت خشنی دارند و گنبدی شکل هستند و رنگ آن‌ها در پوست‌های گندمی خاکستری_قهوه‌ای و در پوست‌های روشن، صورتی است.
زگیل معمولی معمولا اطراف ناخن، روی انگشتان و پشت دست بوجود می‌آيد. اين نوع زگيل‌ها بيشتر در قسمت‌هایی از پوست که دچار خراشيدگی شده است (مثلا به دنبال جويدن ناخن‌ها يا كندن گوشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ناخن) بوجود می‌آيند.

زگيل کف پا

اين زگيل‌ها كه معمولا در كف پا ايجاد می‌شوند بصورت زائده‌های سفت و ضخیم پوستی هستند. بيشتر زگيل‌های كف پا (برخلاف زگيل‌های معمولی) به سمت خارج پوست برجسته نمی‌شوند زيرا فشار حاصل از راه رفتن روی كف پا باعث صاف و پهن شدن آن‌ها شده و آن‌ها را به داخل پوست فشار می‌دهد. هر چه این زگیل‌ها بیشتر در پوست فرو بروند، پوسته خارجی آن‌ها ضخیم‌تر شده و بیشتر ظاهر پینه پیدا می‌کنند. در صورتی که چندین زگیل کف پا به صورت دسته‌های بزرگ و مسطح رشد کنند، اصطلاحا به آن “زگیل موزاییکی” گفته می‌شود. در سطح اين نوع زگيل‌ها اكثرا نقاط سياهی ديده می‌شود كه همان عروق خونی هستند كه خون لخته شده در آن‌ها سبب ایجاد نقاط سیاه می‌شود. زگيل‌های كف پا ممكن است دردناک باشند و در هنگام راه رفتن ایجاد ناراحتی کنند. درمان زگیل‌های کف پا معمولا دشوار است.

شکل 3 زگیل کف پا

زگيل مسطح

اين زگيل‌ها از زگيل‌های ديگر كوچک‌تر بوده، سطحی هموارتر و مسطح دارند و اكثرا به تعداد زياد ايجاد می‌شوند. این‌گونه زگیل‌ها بیشتر در پوست نواحی در معرض آفتاب رخ می‌دهد ولی ممكن است هر جايی از بدن را درگير كنند. در كودكان بيشتر روی صورت بوجود می‌آيند. اين زگيل‌ها بيشتر اوقات، در آقایان در نواحی رويش ريش و در خانم‌ها روی ساق پا پيدا می‌شوند، معمولا با تیغ زدن موها به سایر نواحی پوست سرایت می‌کنند و بصورت دسته‌ای، روی پوست صورت، گردن و ساق پا رشد می‌کنند. این زگیل‌ها ممکن است به رنگ صورتی، قهوه‌ای روشن یا زرد روشن باشند. احتمالا آسیب ديدن پوست هنگام تراشيدن موهای آن ناحيه باعث اين پديده و گسترش و انتشار زگیل‌ها می‌شود. از بین انواع زگیل، زگیل‌های مسطح یا صاف تمایل دارند که در تعداد بیشتری رشد کنند، احتمالا بین 20 تا 100. با این حال آن‌ها به احتمال زیاد بدون درمان از بین می‌روند.

شکل 4 زگیل مسطح

زگیل نخی

این زگیل دراز و باریک است و به رنگ پوست، بافت آن‌ها خشن و ضخیم است و مانند یک رشته‌ی نخی کوچک روی پوست رشد می‌کند. این زگیل‌ها معمولا در اطراف دهان، چشم، بینی و زیر بغل ایجاد می‌شوند.

زگیل زیر ناخن

• این زگیل‌ها زیر ناخن یا اطراف آن رشد می‌کنند و روی رشد طبیعی ناخن‌ها اثر منفی می‌گذارند و با رشد خود می‌توانند باعث جدا شدن ناخن از بستر شود.
• این زگیل‌ها به صورت برآمدگی‌های خشن با سطحی زبر و مرز نامشخص نامتقارن هستند.
• درمان این گونه زگیل‌ها معمولا دشوار است .

زگيل تناسلی

اين زگيل‌ها مشكل شايع و نگران كننده‌های در بالغين به شمار می‌روند و اكثرا كوچک و صاف هستند ولی می‌توانند باريک و بلند هم باشند. سطح آن‌ها نرم بوده و برخلاف بقيه زگيل‌ها زبر و پوسته‌پوسته نيستند. زگيل‌های تناسلی ممكن است، داخل مهبل يا گردن رحم در خانم‌ها، اطراف مقعد و يا داخل راست روده در آقایان، ایجاد شوند. ويروس‌هایی كه عامل زگيل‌های تناسلی هستند معمولا باعث زگيل‌های دست يا پا نمی‌شوند ولی می‌توانند باعث پديد آمدن زگيل‌هایی در دهان گردند. زگيل‌های تناسلی با سرطان‌های ناحيه تناسلی به خصوص در خانم‌ها مرتبط می‌باشند.

علل ابتلا به زگیل

زگیل‌ها از شخصی به شخص دیگر سرایت می‌کنند. احتمال سرایت زگیل‌های مسطح و زگیل‌های روی دست و پا کمتر است اما به نظر می‌رسد زگیل تناسلی از سایر زگیل‌ها مسری‌تر هستند. بنابراين لازم است تدابيری به كار برده شود كه از انتقال زگيل تناسلی از بيمار به همسر یا شریک جنسی او جلوگيری شود. به نظر می‌رسد که برخی از افراد بسیار راحت‌تر از دیگران به ویروس زگیل مبتلا می‌شوند، درست همان‌طور که برخی افراد راحت‌تر از دیگران سرما می‌خورند و این به دلیل پاسخ‌های مختلف سیستم ایمنی افراد مختلف به ویروس HPV است. در صورتی که روی پوست بریدگی، خراشیدگی یا حتی جوش وجود داشته باشد یا پوست اطراف ناخن‌ها کنده شده باشد و یا با جویدن ناخن، ویروس‌های زگیل بسیار راحت‌تر به پوست نفوذ می‌کنند.

علائم زگیل

زگیل‌ها اشکال و اندازه‌های مختلفی دارند. برخی از زگیل‌ها به سرعت رشد می‌کنند در حالی که برخی دیگر به همان شکل و اندازه قبلی خود می‌مانند. اغلب زگیل‌ها بدون درد هستند، مگر این که در نقاط حساس بدن مانند کف پا ایجاد شوند. زگیل‌ها معمولا مشکلی برای شخص ایجاد نمی‌کنند مگر این که در نقاطی از بدن رشد کنند که زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین خاطر شخص را تحت فشار بگذارند. به گفته دکتر مریم ملکی در صورتی که علائم زگیل پوستی شما برایتان مشکل‌ساز شده، موجب درد یا حساسیت به لمس شده، از آن مایعاتی ترشح می‌شود یا باعث قرمزی پوست شده است به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا مشکل شما را به دقت بررسی کند.

شکل 5 علائم زگیل‌ها

آيا زگيل بايد درمان شود؟

در كودكان، معمولا زگيل بدون درمان و پس از طی چند ماه تا چند سال ناپديد می‌شود. بیشتر زگیل‌ها بدون درمان پس از ۱ تا ۵ سال از بین خواهند رفت. با اين حال، از آن جا كه احتمال سرایت زگيل به ساير نواحی بدن فرد مبتلا و يا انتقال آن به افراد ديگر وجود دارد، درمان زگيل منطقی به نظر می‌رسد. بويژه هنگامی كه زگيل‌ها باعث ناراحتی يا درد شوند، درمان ضرورت می‌يابد. در زگيل‌های تناسلی احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌های مقعد و آلت تناسلی تا حدودی افزايش می‌يابد. تمامی خانم‌های بالای سی سال مبتلا به زگيل تناسلی حتی پس از درمان بايد به طور منظم آزمون پاپ اسمير انجام دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

1. وقتی که زگیل دردناک شود.
2. به راحتی خونریزی کند.
3. ظاهر آن تغییر کند.
4. به سرعت در قسمت‌های دیگر بدن پخش شود.
5. پس از برداشتن زگیل، دوباره زگیل عود کند.
6. در جایی زگیل ایجاد شده که در معرض ضربات مداوم است و خونریزی می‌کند مانند ناحیه ریش که با اصلاح دچار ضربه می‌شود.
7. افرادی که می خواهند زگیل را به دلایل زیبایی از بین ببرند.

درمان زگیل

متخصص پوست بسته به سن بيمار، نوع زگيل و محل آن، درمان‌های متفاوتی را به كار می‌برند.

• در کودکان زگيل‌های معمولی را می‌توان با استفاده روزانه از تركيبات حاوی اسيد ساليسيليک ضعيف درمان کرد. معمولا اين روش ناراحتی زيادی ايجاد نمی‌كند ولی ممكن است هفته‌ها طول بكشد تا نتايج قابل قبول بدست آيد. اگر زگيل دردناک و زخمی شود، باید درمان را به طور موقت، متوقف کرد.
• زگیل‌ها حاوی چرک نیستند، مگر آن که آلوده شوند. اگر عفونت رخ دهد، ممکن است به درمان آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشند.
• درمان زگيل‌های كف پا مشكل است زيرا قسمت اعظم زگيل زير سطح پوست قرار دارد. روش‌های مختلف درمان آن عبارتند از:

1. استفاده از چسب‌های اسيد ساليسيليک و استعمال مواد شيميايی ديگر.
2. استفاده از روش‌های جراحی مثل ليزر يا انجماد.
3. ممكن است لازم شود كه بيمار برای كاهش فشار روی زگيل‌ها كفش طبی بپوشد يا برای كاهش تعريق پا، دارو مصرف نمايد.

• تعداد زگيل‌های مسطح معمولا بيشتر از آن است كه با روش‌های فوق الذكر درمان شوند. لذا به ‌كار بردن روش‌های لايه‌برداری پوست با استفاده از ترتينوئين شبانه توصيه می‌شود.
• معمولا درمان زگيل‌های تناسلی از همه مشكل‌تر است.

1. در ابتدا جای تمامی زگيل‌ها بايد مشخص شود. اين امر مستلزم معاينه مهبل، گردن رحم و رکتوم در خانم‌هاست.
2. ممكن است درمان مرتب و مكرر در مطب و با استفاده از برخی اسيدها يا منجمد كردن لازم باشد.
3. گاهی داروی «پودوفيلين» جهت استعمال هفتگی توسط پزشک (متخصص پوست) تجويز می‌گردد.
4. زگيل‌های تناسلی بسیار مقاوم يا بسیار بزرگ را بايد با يكی از روش‌های جراحی درمان كرد.
5. همسر بيمار نيز بايد از نظر وجود زگيل‌های تناسلی معاينه شود.
6. درمان زگيل‌های تناسلی گاهی بسيار مشكل است و حتی درمان متعدد و مكرر هم موفقيت آن را تضمين نمی‌كند.

• ليزر برای تخريب برخی از انواع زگيل‌ها به كار می‌رود.

دکتر مریم ملکی متخصص پوست و مو در مقاله‌ی _روش‌های مختلف درمانی انواع زگیل_ به توضیح مفصل درمان زگیل می‌پردازد.

علت عود زگيل‌ها چيست؟

گاه زگيل‌های قديمی قبل از اين كه درمان شوند ويروس را به پوست نواحی اطراف گسترش داده‌اند، بنابراین بهترين راه محدود كردن اين اتفاق اين است كه زگيل‌های جديد را به همان سرعتی كه رشد می‌كنند درمان كنيم تا فرصت كمتری برای پخش كردن و انتشار ويروس به پوست اطراف وجود داشته باشد. از سوی ديگر، هيچ روش درمانی قطعی برای زگيل وجود ندارد و احتمال عود زگيل پس از هر نوع درمان وجود دارد. معاينه به وسيله پزشک متخصص می‌تواند شما را از اين كه زگيل‌ها كاملا درمان شده‌اند مطمئن كند.

نویسنده : دکتر مریم ملکی - متخصص پوست ، مو و زیبایی در اصفهان
تاریخ انتشار : 1390-01-10تاریخ بروز رسانی : 1399-08-01
تعداد بازدید از این مطلب : 10803

مطالب مرتبط

عوارض پوستی داروها
تاریخ انتشار : 1398-04-09تاریخ بروز رسانی : 1399-06-29

بیماری فاکس فوردایس چیست؟
تاریخ انتشار : 1397-01-06تاریخ بروز رسانی : 1399-09-14

تب خال
تاریخ انتشار : 1396-11-10تاریخ بروز رسانی : 1398-10-07

گال چیست ؟
تاریخ انتشار : 1396-10-01تاریخ بروز رسانی : 1398-10-07

علائم پوستی سرطان سینه
تاریخ انتشار : 1399-07-18تاریخ بروز رسانی : 1399-07-18